«H κόρη της ζούγκλας» – Green mansions(1959)

Ένας εξωτικός κήπος πλημμυρισμένος με αποχρώσεις του πράσινου, ζωντανεύει με ποιητικό ρομαντισμό, γυρίζοντας την πλάτη στο κάλπικο οικοδόμημα του εκπολιτισμού, στο οποίο αντιτάσσει ένα συναισθηματικό πλουραλισμό. Η γλυκόπικρη επίγευση του παραμυθιού γερμένη πάνω στα φτερά μιας σπάνιας πεταλούδας, περιπλανιέται προκαλώντας την λαιμαργία του ματιού. Ωδή στον λυρισμό, φευγαλέα όπως η ευδαιμονία στη θέα ενός πανέμορφου λουλουδιού, με προορισμό να σκορπίζει φως και λάμψη μόνο για μια στιγμή. Θαυμάσια ταινία, ένα μικρό αριστούργημα, με θεατρική πιστότητα στο αρχικό κείμενο και ερμηνείες που προκαλούν ρίγη συναισθημάτων.

Η “κόρη της ζούγκλας” του Γουίλιαμ Χένρι Χάντσον γραμμένο το 1904, αποδεικνύει την διαχρονικότητα των φωτισμένων στιγμών του ανθρώπινου πνεύματος. Ο συγγραφέας πλάθει έναν ιδανικά ουτοπικό κόσμο, για να τοποθετήσει μέσα τους ήρωες του, όπως και τις αμαρτίες τους. Μια φυγή από την πραγματικότητα, από την τραχιά υφή της εκδίκησης, της οργής, του μίσους, σε ένα καταφύγιο αγνότητας, χωρίς την αγχωτική και ψυχοφθόρα παρουσία του χρόνου. Μια φθορά που βέβαια υφίστανται, αλλά οριοθετείται διαφορετικά. Ενώ η ατομική γαλήνη σκεπάζει το σκοτεινό παρελθόν, ωριμάζει ταυτόχρονα η ανάγκη για συγχώρεση, για επαναπροσδιορισμό της ύπαρξης καθενός. Τα κίνητρα αλλοιώνονται, τα πρόσωπα γεμίζουν ρυτίδες ευτυχίας, οι ψυχές βρίσκουν το μονοπάτι της κάθαρσης. Η Ιθάκη που δημιουργεί ο Χάντσον, στηρίζεται στην αγάπη. Αυτή είναι ο κινητήριος μοχλός όλων, ακόμη κι αν αρχικά λειτουργεί με ένα εντελώς εγωιστικό τρόπο. Η ομορφιά του παρθένου δάσους και η μαγεία της φύσης, συναντούν την θνητή ματαιοδοξία, τα αρχέγονα ένστικτα επικράτησης του ισχυρού, αλλά και την επίγεια λύτρωση.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97_%CE%BA%CF%8C%CF%81%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%B6%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%B1%CF%82

Με μια τέτοια πρώτη ύλη, το αποτέλεσμα θα ήταν σχεδόν αδύνατον να κινηθεί στην μετριότητα. Η Metro-Goldwyn-Mayer πίστεψε στο όραμα του ηθοποιού(και επίδοξου σκηνοθέτη), Mel Ferrer και το χρηματοδότησε, δίνοντας τα ηνία της παραγωγής στον Edmund Grainger. Ένα φιλόδοξο και επίπονο στην υλοποίηση σχέδιο, αφού περιλάμβανε γυρίσματα στις ζούγκλες της Βρετανικής(τότε)Γκουιάνας, της Βενεζουέλας και της Κολομβίας. Οι αντοχές των μελών του συνεργίου δοκιμάστηκαν πολλές φορές. Κι ενώ η ταινία είχε αναβληθεί στην πρώτη σύλληψη ως ιδέα(από την RKO Pictures το ’32, με υποψήφιο πρωταγωνιστικό δίδυμο τους Dolores del Río και Joel McCrea), η MGM την έφερε στις αίθουσες τον Μάιο του 1959. Όλοι οι συντελεστές έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό, ή αν θέλετε απλά δικαίωσαν την φήμη τους ο καθένας στον τομέα του. Ο Βραζιλιάνος μουσικοσυνθέτης Heitor Villa-Lobos(έγραψε το βασικό θέμα), και, οι Bronislau Kaper  – Sidney Cutner(δεν αναφέρεται στα credits), ήταν μια dream team κυριολεκτικά, κάτι που πιστοποιείται στο άκουσμα του sondtrack της ταινίας. Σκεφτείτε μόνο ότι τους στίχους του τραγουδιού που παίζει με την κιθάρα του ο Χόπκινς, έγραψε ο μεγάλος Paul Francis Webster! Καταπληκτική φωτογραφία από τον Joseph Ruttenberg, μοναδικό μοντάζ από τον Ferris Webster. Και, στο καστ, Audrey Hepburn, Anthony Perkins, Lee J. Cobb, Sessue Hayakawa και, Henry Silva. Τα λόγια θεωρώ πως περιττεύουν για ηθοποιούς τέτοιου διαμετρήματος.

Μπορεί το βιβλίο να άγγιξε τους αναγνώστες, η παραγωγή να ήταν άρτια, η σκηνοθεσία εξαιρετική, οι ερμηνείες σπουδαίες(προσωπικά πιστεύω ότι ο Lee J. Cobb έπρεπε να είναι τουλάχιστον υποψήφιος για Όσκαρ), όλοι οι συντελεστές να έκαναν καταπληκτική δουλειά, όμως… η αποδοχή ή όχι μιας ταινίας, πάντα θα εξαρτάται και από άλλους παράγοντες… Η MGM δαπάνησε ένα μεγάλο ποσό για την διαφημιστική υποστήριξη της ταινίας, πιστεύοντας πολύ σε αυτήν. Το δε budget δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητο για εκείνα τα χρόνια, κοντά στα 3,5 εκατομμύρια δολάρια. Οι προυποθέσεις και τα εχέγγυα για μια μεγάλη επιτυχία, υπήρχαν συνεπώς. Τι έφταιξε ώστε να διαγράψει πορεία… Τιτανικού; Απλά υπολόγισαν όλοι χωρίς του κριτικούς, ή μια μερίδα έστω αυτών, οι οποίοι έθαψαν κυριολεκτικά την ταινία, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό το κοινό(τουλάχιστον στην Αμερική). Με χαρακτηρισμούς όπως “ρηχό μελό” και “σοφιστικέ θεατρική μεταφορά, πνιγμένη στην υπερβολή”, απαξίωσαν μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς! Μια παραγωγή που προορίζονταν για να αφήσει εποχή, δέχτηκε ένα πρωτοφανές μένος από πλευράς κριτικών, εγείροντας έτσι πολλές απορίες, ειδικά από την στιγμή που στην Ευρώπη έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Η υποκειμενικότητα είμαι πεπεισμένος ότι δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει να θριαμβεύει, σε κάθε ευκαιρία και με κάθε πρόσχημα…  Είναι φτιαγμένη για να κερδίζει…

Το “Green Mansions” σήμανε ουσιαστικά τον επίλογο της σκηνοθετικής καριέρας του Mel Ferrer(η οποία ολοκληρώθηκε το ’65 με το “Caper”). Ως ηθοποιός συνέχισε για πολλά ακόμη χρόνια, με συμμετοχές σε σημαντικές ταινίες. Επειδή όμως τον κρίνουμε με την ιδιότητα του ως σκηνοθέτη, θα περιορίσουμε την αναφορά μας στη δουλειά του πίσω από τις κάμερες. Είναι εμφανής η διάθεση του να παίξει με τον ψυχισμό των ηρώων του, να τους υποβάλει σε δοκιμασίες συναισθματικής εξιλέωσης. Σε όλα του τα φιλμ προτίμησε να αναλύσει την εικόνα μέσα από το βλέμμα και τον εσωτερικό κόσμο των πρωταγωνιστών, παρά να αφηγηθεί ανούσια επαναλαμβανόμενες σεκάνς. Τα The Secret Fury (1950), The Racket (1951), Macao (1952), και, βέβαια το Green Mansions, είναι τα καλύτερα φιλμ που σκηνοθέτησε. Να πούμε για τους ρόλους που υποδύονται. Η τόσο εύθραυστη ερμηνεία της Audrey Hepburn, είναι πολύ ξεχωριστή. Όσο και η ίδια η ηθοποιός. Υποδύεται την Ρίμα(ή Ράιμα), την κοπέλα που μεγαλώνει στην καρδιά της ζούγκλας και, γίνεται ένα με την φύση, αποροφώντας ομορφιά, ενέργεια, αίσθηση ανωτερότητας και τέλειας εσωτερικής ισορροπίας. Ο Anthony Perkins, με το δικό του προσωπικό ύφος, εκείνο το βλέμμα που αιωρείται παίζοντας με τα μάτια, είναι ο νεαρός Έιμπελ(ή Άμπελ), που ενώ αναζητεί τρόπους για να οπλίσει την εκδίκηση του, θα ανακαλύψει στην θέση της την αληθινή αγάπη. Ο Lee J. Cobb είναι ο παππούς της Ρίμα, γεμάτος ερωτηματικά, πέπλα μυστηρίου και αμφιβολίες. Η ερμηνεία του είναι συγκλονιστική! Τέλος, οι Sessue Hayakawa και Henry Silva ενσαρκώνουν αντίστοιχα τους Ρούνι(αρχηγός της φυλής των ιθαγενών), και Κουάκο(γιός του αρχηγού). Σπουδαίες ερμηνείες και από αυτούς. Όσων αφορά στους πρωταγωνιστές της “κόρης της ζούγκλας”, είναι μάλλον προτιμώτερο να σας παραπέμψω κατευθείαν στα βιογραφικά τους.

https://en.wikipedia.org/wiki/Mel_Ferrer

https://en.wikipedia.org/wiki/Audrey_Hepburn

https://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_Perkins

https://en.wikipedia.org/wiki/Lee_J._Cobb

https://en.wikipedia.org/wiki/Sessue_Hayakawa

https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Silva

Audrey Hepburn, Green Mansions (1959) starring Anthony Perkins

Στην χώρα μας η ταινία προβλήθηκε ως “Η βασίλισσα του παρθένου δάσους”, παρά τον τίτλο του βιβλίου(“η κόρη της ζούγκλας”), σε μια ακόμη ιστορία καθημερινής μεταφραστικής τρέλας. Βλέποντας το φιλμ από μια άλλη, πιο εσωτερική οπτική γωνία, ένιωσα να μου δημιουργεί εικόνες σε μια θαυμάσια μελωδία. Ήταν σαν να την έντυνε με χρώμα. Πρόκειται για το “Forgiveness” του συνθέτη Jonathan Elias, από το άλμπουμ «The Prayer Cycle» του 1999, από την φωνή της Ofra Haza.

https://www.youtube.com/watch?v=eKx81wrTASg

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Στα τέλη του 17ου αιώνα, σε μια ταραγμένη για την χώρα περίοδο επανάστασης, ο νεαρός Έιμπελ θα αφήσει πίσω του το Καράκας(πρωτεύουσα της Βενεζουέλας), για να αναζητήσει ένα δρόμο εκδίκησης προς τους δολοφόνους του πατέρα του. Οπλισμένος με μίσος και οργή, θα βρει ορμητήριο στις απάτητες ζούγκλες, πιστεύοντας ότι εκεί βρίσκεται ο χαμένος θησαυρός που θα του εξασφαλίσει το ξεκαθάρισμα λογαριασμών με το πεπρωμένο. Στην ουσία όμως τα κίνητρα του είναι μεγαλύτερα, όπως και η εσωτερική του ανάγκη για να ανακαλύψει τον ρπαγματικό του προορισμό στη ζωή. Η αλήθεια που θα συναντήσει όμως στο γαλήνιο βλέμμα της κοπέλας του απαγορευμένου δάσους που τόσο τρέμουν οι ιθαγενεις, είναι αρκετή για να του αλλάξει την πορεία και να τον βάλει στα χνάρια της προσωπικής λύτρωσης, αποκαλύπτωντας ταυτόχρονα τον ίδιο του τον εαυτό…

Αποκλειστικά για το Cine Oasis

Γιώργος Κοσκινάς

2013 – 2018

 

«Πάθος και προδοσία»(Ruby Gentry) – 1952

Ταινία που αποτελεί σημείο αναφοράς, στα φιλμ εκείνα που διαδραματίζονται στα έλη των Νοτίων πολιτειών της Αμερικής. Έχουν γυριστεί πολλά, κυρίως στις δεκαετίες του ’40 και του ’50, με κορυφαία τα “Ruby Gentry” και, “Swamp People”(του Ζαν Ρενουάρ). Μαζί με τον μικρόκοσμο των ρατσιστικών κοινωνιών, συμπρωταγωνιστούν ακόμη τα πάθη, το μίσος, η εκδικητικότητα, αλλά και τα καλά κρυμμένα μυστικά. Ότι ακριβώς συμβαίνει και εδώ, στην θαυμάσια ταινία του King Vidor. Ένα πολύ δυνατό δράμα, με αμέτρητες κοινωνικές προεκτάσεις και, με ακόμη περισσότερους θύτες, από ότι θύματα.

Το πρωτότυπο σενάριο της ταινίας, έγραψαν οι Arthur Fitz-Richard και, Silvia Richards. Είναι ένα εξαιρετικό σενάριο, με μεγάλο του ατού την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, η οποία καθοδηγεί τον θεατή, χωρίς να κουράζει, ή να μεροληπτεί υπέρ κανενός από τα τραγικά πρόσωπα που πρωταγωνιστούν. Θα την χαρακτήριζα ως πλήρως αποστασιοποιημένη. Αφηγητής ήταν ο Barney Phillips, σημαντικό πρόσωπο στην εξέλιξη της ιστορίας. Πολύ καλή η παραγωγή του σκηνοθέτη, από κοινού με τον Joseph Bernhard, που μαζί είχαν και την εταιρεία Bernhard-Vidor Productions Inc.(με πολλές δουλειές τους να βγαίνουν στις αίθουσες από την Twentieth Century-Fox, όπως και το Ruby Gentry). Οι δύο συνεργάτες αποφεύγουν κάθε είδους υπερβολή, κρατώντας τα απολύτως απαραίτητα ως στοιχεία. Διακριτικά μελοδραματική η μουσική του Heinz Roemheld. Το ομώνυμο τραγούδι που ακούγεται στους τίτλους έναρξης, με την σαγηνευτική φυσαρμόνικα του Danny Welton, έγινε τζαζ στάνταρτ. Ο Les Baxter του έδωσε εξωτικές πινελιές, διασκευάζοντας το μοναδικά, για τις ανάγκες του soundtrack της ταινίας. Ο Mitchell Parish, τώρα, του πρόσθεσε στίχους, κάνοντας το διαχρονική ποπ επιτυχία, που διασκευάστηκε τόσο από τον Ray Charles, όσο και από τον Neil Diamond.

Οι Terrell O. Morse(μοντάζ) και, Russell Harlan(διεύθυνση φωτογραφίας), συνεισφέρουν στην δημιουργία της τεταμένης ατμόσφαιρας, με τις δικές τους τεχνικές προσθήκες/επιλογές. Άκρως συμβατό το αποτέλεσμα της δουλειάς τους, με τις ομιχλώδεις φαντασιώσεις που ξεπηδούν σχεδόν πάντα αιφνιδιαστικά(ειδικά στα τελευταία 15 λεπτά), τονίζοντας ακόμη περισσότερο το σασπένς. Η ταινία βγήκε στις Ελληνικές αίθουσες με τον τίτλο «Κολασμένοι πόθοι». Σε αντίθεση με πολλές περιπτώσεις μετάφρασης ξένων τίτλων στην γλώσσα μας(όπου έχουμε απίστευτα τραγελαφικά αποτελέσματα), εδώ θεωρώ πως ταιριάζει με αυτά που παίρνουν μορφή μπροστά από τον θεατή. Και, τα δύο συνθετικά ανταποκρίνονται με επιτυχία στο περιεχόμενο του “Ruby Gentry”. Είναι ουσιαστικά τα δύο εκείνα συστατικά που την χαρακτηρίζουν. Η Roberta Lee Streeter, κάντρι τραγουδίστρια με σπουδαία καριέρα, οφείλει στο φιλμ του Vidor το όνομα με το οποίο έγινε διάσημη, αφού δανείστηκε …ολόκληρο τον τίτλο της ταινίας. Ruby Gentry. Το «Ode to Billie Joe» ήταν η μεγαλύτερη της επιτυχία, σταματώντας στην κορυφή του καταλόγου κάντρι επιτυχιών.

Εκείνος που παίζει τον ρόλο του ρυθμιστή σε όσα πρόκειται να συμβούν εντός των ορίων του, είναι ο βάλτος της περιοχής. Με τον δικό του, σκληρό τρόπο, καταπίνει συνειδήσεις, ψέματα, πόθους, συμβιβασμούς, ενοχές. Λειτουργεί εκδικητικά, προσφέρει αιτίες και δικαιολογίες, οπλίζει τα στόματα και τα χέρια των θυμάτων του, ξεστομίζει απειλές και, θάνατο. Φιλοξενεί στα λασπώδη νερά του τις τύψεις, τις τρέφει από τις σάρκες των εγωισμών, θολώνει την κρίση τους ερμηνεύοντας εδάφια της Βίβλου. Στο τέλος δε, θα προσφέρει τον βυθό του ως τελικό προορισμό, απονέμοντας δικαιοσύνη για λογαριασμό όλων. Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο, το γεμάτο αναθυμιάσεις λαθραίου ουίσκι και, ανικανοποίητων σκέψεων, ονείρων, οραμάτων, όλοι θα διεκδικήσουν μια θέση πιο ψηλά στην τοπική κοινωνία, ως επιβράβευση της δειλίας και, της ανοχής τους. Εκεί θα απομονωθεί η αλήθεια, περιμένοντας την στιγμή της τελικής πράξης ενός δράματος, η πορεία του οποίου δείχνει αδύνατον να αλλάξει, να πάρει άλλη ρότα. Μια μοιραία έλξη, που μέτρο με μέτρο, στιγμή με στιγμή, φέρνει όλο και πιο κοντά την αλμυρή γεύση της εξιλέωσης.

Title: RUBY GENTRY ¥ Pers: JONES, JENNIFER ¥ Year: 1953 ¥ Dir: VIDOR, KING ¥ Ref: RUB002AK ¥ Credit: [ 20TH CENTURY FOX / THE KOBAL COLLECTION ]

Ο Vidor, που είχε αρκετές φορές επιχειρήσει να κινηματογραφήσει την γυναικεία ψυχοσύνθεση, μέσα από δύσκολες καταστάσεις(The Woman of Bronze – 1923, Wild Oranges – 1924, Happiness – 1924, Wine of Youth – 1924, Proud Flesh – 1925), εδώ θα βαδίσει σε ακόμη πιο απάτητα μονοπάτια του υποσυνείδητου, σε έννοιες ταμπού. Χαρισματικός σκηνοθέτης, με μια θέση στο ρεκόρ του Γκίνες για την μακρόχρονη πορεία του πίσω από τις κάμερες(1913 – 1980!), αλλά και με τις 5 υποψηφιότητες(άνευ βράβευσης…), είχε την ικανότητα να βγάζει συγκίνηση από τις πιο απλές στιγμές, όπως και να διαχωρίζει τα συναισθήματα σε κάθε του λήψη, φτιάχνοντας μικρά κάδρα αναμνήσεων.

https://en.wikipedia.org/wiki/King_Vidor

Λαμπερό το καστ, με εξαιρετικούς ηθοποιούς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η Jennifer Jones δοκιμάζεται σε μια ερμηνεία που της διευρύνει τους ερμηνευτικούς ορίζοντες. Έντονη προσωπικότητα, με δυνατά σημεία και αδυναμίες, εδώ αφήνει άριστες εντυπώσεις, σε έναν πολύ δύσκολο ρόλο, που απαιτεί την μεταμόρφωση του χαρακτήρα της, αφού καλείται να βγάλει δύο διαφορετικά πρόσωπα. Από την φιλμογραφία της ξεχωρίζω τα Madame Bovary (1949), We Were Strangers (1949), το “Ruby Gentry”, αλλά και τα Beat the Devil (1953), Love Is a Many-Splendored Thing (1955),  Farewell to Arms (1957). Για τον Charlton Heston τα πολλά σχόλια/πληροφοριακά στοιχεία νομίζω πως περιττεύουν. Όλοι γνωρίζουν άλλωστε τον σπουδαίο Αμερικανό ηθοποιό, που σε αυτό το φιλμ κάνει μόλις την τέταρτη του εμφάνιση στην μεγάλη οθόνη(ντεμπούτο με το Peer Gynt – 1941). Αν και διακρίνεται μια σχετική απειρία στην διαχείριση ενός τόσο απαιτητικού ρόλου, εντούτοις καρέ με καρέ αποκτά αυτοπεποίθηση, για να βγάλει από ένα σημείο και έπειτα την ειρωνεία, τον σαρκασμό, τον θυμό, όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον Μπόουκ Τάκμαν. Ο τρίτος  της παρέας των σταρ που επέλεξε ο Vidor, είναι ο κορυφαίος ρολίστας(και, καρατερίστας), που ανέδειξε ο Αμερικάνικος κινηματογράφος. Ο Karl Malden υποδύεται τον Τζιμ Τζέντρι, που προσφέρει καταφύγιο στην κατατρεγμένη Ρούμπι και, την οποία στην συνέχεια παντρεύεται. Και οι τρείς τους(όπως και ο Barney Phillips στον ρόλο του γιατρού, αλλά και ο θρησκόληπτος αδελφός της Ρούμπι, ο James Anderson), είναι πολύ καλοί.

https://en.wikipedia.org/wiki/Jennifer_Jones

https://en.wikipedia.org/wiki/Charlton_Heston

https://en.wikipedia.org/wiki/Karl_Malden

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Ένα ατίθασο πλάσμα των ελών της Βόρειας Καρολίνας, η Ρούμπι, μεγαλωμένη ως αγοροκόριτσο σε μια μικρή κωμόπολη του Νότου,  γεμάτη κυνηγούς, θηράματα, ψέματα και αλήθειες, βρίσκεται στην «λάθος πλευρά της σιδηροτροχιάς». Κατάγεται από φτωχή οικογένεια, κάτι που κανείς δεν θα την αφήσει να ξεχάσει, ότι κι αν κατακτήσει στην ζωή της. Ο έρωτας με τον άλλοτε πλούσιο και, γόνο ευγενούς οικογένειας Μπόουκ, θα φέρει και τους δύο μπροστά από μια σειρά διλήμματα, στο τέλος των οποίων παραμονεύει η χάρτινη εικόνα των συμβιβασμών, αποτυπωμένη επάνω σε μερικές χιλιάδες χαρτονομίσματα… Από την μια η καταδίκη της κοινωνίας, κι από την άλλη ο δρόμος της καρδιάς. Ένας δρόμος που είναι στρωμένος με λάσπη και, βρωμιά…

Αποκλειστικά για το Cine Oasis

Γιώργος Κοσκινάς

2013 – 2018