«Το όνειρο του Ινδού»(«The rains of Ranchipur») – 1955

Δράμα μπολιασμένο με την γοητεία της Ανατολής από τον Jean Negulesco. Η Ινδία πάντα προσέλκυε τον θεατή, με την μαγεία της απλότητας και, τις παραδόσεις της. Το φολκλόρ στοιχείο, εμπλουτισμένο με τις λαμπερές παρουσίες στο καστ, αποτελεί το background του “The rains of Rancipur”, έτσι όπως μεταφέρθηκε στην μεγάλη οθόνη το 1955. Η ομώνυμη  νουβέλα πάνω στην οποία βασίστηκε η ταινία, γράφτηκε από τον βραβευμένο με Pulitzer, Louis Bromfield, Αυτή ήταν η δεύτερη μεταφορά του βιβλίου. Είχε προηγηθεί το The Rains Came του ’37, με τους Tyrone Power, Myrna Loy, George Brent, Brenda Joyce και, Nigel Bruce. Δύο ακόμη βιβλία του Bromfield μεταφέρθηκαν στο κινηματογραφικό πανί. Το Modern Hero(1934), και, το Mrs. Parkington(1944), με τους έξοχους  Greer Garson και, Walter Pidgeon.

Η διαφορά του από την πρώτη εκείνη απόπειρα του ’37, έγκειται στην σαφώς πιο αισθηματική προσέγγιση του Negulesco. Ο Clarence Brown είχε δώσει έμφαση περισσότερο στην Ινδία, με τις παραδόσεις και τα πάθη της, εστιάζοντας στα πρόσωπα του ως τραγικούς πρωταγωνιστές που βιώνουν έναν κατακλυσμό συναισθημάτων(αριστουργηματική η παραγωγή του μεγάλου Darryl F. Zanuck). Οι Tyrone Power και Myrna Loy υπηρέτησαν πιστά εκείνο το σενάριο, επαγγελματικά. Όταν έχεις όμως ηθοποιούς του διαμετρήματος ενός Richard Burton, ή ενός Michael Rennie, με τέτοια προσωπικότητα και βάθος ερμηνείας, είναι δύσκολο να τους επιβάλεις μια ανάλογη διεκπεραίωση ρόλου. Το ίδιο εξαιρετικές είναι και οι παρουσίες των Lana Turner, Fred MacMurray και, Joan Caulfield. Ο Mac Murray αποδεικνύει τις μεγάλες του υποκριτικές δυνατότητες, παίζοντας σε έναν ρόλο μακριά τόσο από τις κωμωδίες, όσο και από τα αστυνομικά νουάρ, είδη στα οποία αναλώθηκε επί σειρά δεκαετιών.

Η οπτική του έμπειρου Negulesco, καθώς και η επιλογή να μην στηριχτεί μόνον στην ούτως ή άλλως δραματοποιημένη υφή του σεναρίου, αλλά να επιχειρήσει την δημιουργία του ειδυλλίου που σταδιακά, μέσα από μια κλιμακούμενη ένταση παίρνει διαστάσεις και μορφές, για να προσαρμοστεί τελικά στην ωμή πραγματικότητα, είναι αυτό που βοηθάει το φιλμ να αποκτήσει ταυτότητα και, προσωπικότητα. Είναι μια διασκευή και, όχι μια ανούσια απόπειρα ερμηνείας των καταστάσεων, αποστασιοποιημένη και, βαρετή. Ο σκηνοθέτης είχε αξιοποιήσει με τον ίδιο περίπου τρόπο και το Lydia Bailey (1952). Εκεί είχε να κάνει με ένα υπόβαθρο κοινωνικών αναταραχών, που ανάβει το φυτίλι της εξέγερσης, ενώ παράλληλα οι πρωταγωνιστές του βιώνουν το δικό τους δράμα, πότε από κοινού και, πότε ο καθένας χωριστά. Εδώ, είναι η Ινδία των ελλειπέστατων υποδομών, κι ένας ταλαιπωρημένος λαός που υποτάσσεται στα στοιχεία της φύσης, και, στην απολυταρχική διακυβέρνηση. Οι πρωταγωνιστές του εκπροσωπούν και εδώ δύο διαφορετικούς κόσμους. Την Δύση και την Ανατολή. Οι συγκρίσεις θα σταθούν αναπόφευκτες, την ίδια στιγμή που ο ψυχισμός καθενός δείχνει αίρμαιο στις ορέξεις ενός βίαιου ανέμου, επιβεβλημένων και μη αλλαγών.

Ο καθρέφτης μέσα από τον οποίο αντικρίζει η μαχαράνι την επαρχία του Ραντσιπούρ, είναι αυτός μιας διαταραγμένης συναισθηματικής ισορροπίας, που κυλάει βασανιστικά αργά στο βάθος μιας κινούμενης άμμου εγωισμών. Αστάθεια, εσωστρέφεια, παρερμηνεία, αδυναμία, ψευδαίσθηση ισχύος. Μέσα στον μικρόκοσμο της αυτό, κυοφορείται μια ισοπέδωση της ελευθερίας. Η δογματική αντίληψη για “πνευματική και σωματική καθαρότητα”, την κάνει να φαντάζει σαν ένα μικρό κομμάτι ξύλου, που παρασσύρεται στα ορμητικά νερά ενός ποταμού αμφισβήτησης. Η Eugenie Leontovich υποδύεται αυτήν την Οιδιπόδεια, τραγική φιγούρα, μοναδικά. Είναι το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας, ακόμη και στις σκηνές που δεν πρωταγωνιστεί. Τα τείχη που χτίζει γύρω από τον γιό της, αποτελούν πρόκληση για κάθε αμφισβητία. Στο τέλος, θα εγκλωβιστεί κι εκείνη μέσα τους, χαμένη, υπέρ-βολικά ασφαλής…

Το «Όνειρο του Ινδού», όπως προβλήθηκε στην χώρα μας, δεν απέφερε στα στούντιο της 20th Century Fox τα αναμενόμενα κέρδη, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τα 2,9 εκατομμύρια δολάρια του προϋπολογισμού. Οι εισπράξεις από τα εισιτήρια δεν ξεπέρασαν τα 2,6 εκ. δολάρια. Κι όλα αυτά, παρά την υποδειγματική δουλειά στην παραγωγή, από τον Frank Ross, όπως και τα ειδικά εφέ που για την εποχή τους ήταν κάτι παραπάνω από πειστικά και, εντυπωσιακά. Η μουσική του Hugo Friedhofer ήταν υπέροχη, όπως και η φωτογραφία τουMilton R. Krasner. Η ταινία του Negulesco καταφέρνει αρκετά ακόμη, από όσα ενδεχομένως της πιστώθηκαν. Παρά την αντίθετη άποψη μερίδας του τύπου, δεν κάνει το λάθος να ενταχθεί στο αποικιοκρατικό κλίμα παρόμοιων παραγωγών. Δεν αναβιώνει τα ταραγμένα εκείνα χρόνια της απελευθέρωσης από την Βρετανική κυριαρχία, ούτε και προσπαθεί να απονείμει κανενός είδους δικαιοσύνη. Και, κάτι ακόμη. Προσπερνάει ακόμη και το ethnic, oriental στοιχείο, για χάρη της αληθοφάνειας και του ρεαλισμού. Στο “The Rains of Rinchapur” δεν θα δείτε ούτε χωρούς και μεγαλοπρεπή παλάτια, ούτε σκηνές στην αγορά της πόλης, με μπαχαρικά, χρώμα και αρώματα.

Σε μια ξεχασμένη ακόμη και από την ίδια την Ινδία επαρχία, στο Ραντσιπούρ, θα συνατηθούν τα επτά πρόσωπα ενός δράματος. Επτά άνθρωποι, επτά διαφορετικές απόψεις για την ευτυχία, επτά διαφορετικές ερμηνείες της ζωής, εγκλωβισμένοι στα ορμητικά νερά των ποταμών, που γεμίζουν σταδιακά σταγόνες διαμαρτυρίας, μέχρι που ο χείμαρρος αυτός θα σπάσει κάθε φράγμα, ζητώντας έναν υγρό εξαγνισμό… Οι αξίες και τα ιδανικά, θα αποτελέσουν τις σανίδες σωτηρίας, για όσους θελήσουν να σωθούν…

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Αποκλειστικά για το Cine Oasis

Γιώργος Κοσκινάς

2013 – 2018

Welcome to the Jungle! – “Mr. Peabody and the Mermaid”(1948)

Ήταν αδύνατον στο αφιέρωμα αυτό να απουσιάζουν οι γοργόνες, πλάσματα της φαντασίας(;) με συμμετοχές σε πολλά φιλμ, τα περισσότερα από αυτά βουτηγμένα σε ταραγμένα νερά. Περιπέτειες, κωμωδίες, πολλές ήταν οι ταινίες που τις φιλοξένησαν στα πλάνα τους. Σήμερα λοιπόν θα κάνουμε ακόμη μια «έξοδο» από την κεντρική ιδέα του αφιερώματος, θα μείνουμε εν μέρει σε τροπικά νησιά, όμως με μια διαφορετική χροιά στο σενάριο και στις ερμηνείες των πρωταγωνιστών. Πρόκειται για μια από τις αγαπημένες ταινίες του γράφοντος, από εκείνες που ακόμη και σήμερα ξυπνούν αγνά συναισθήματα και έχουν την ικανότητα να γυρίσουν πίσω τον χρόνο, σε εποχές ανεμελιάς, αθωότητας, αφέλειας και παιδικότητας.

Μια αλλιώτικη γοργόνα, που μπορεί ναι μεν να αισθάνεται, όμως(και αυτό είναι το ρεαλιστικό της υπόθεσης), δεν μπορεί να μιλά, θα αγαπήσει έναν 50αρη στα πρόθυρα της ηλικιακής του κρίσης και, θα τον πάρει στα φτερά της ουτοπίας μαζί της. Την ιστορία αφηγείται ο ίδιος, καθώς το φιλμ ξεκινά από το φινάλε ουσιαστικά, στον ψυχολόγο που του συνέστησε η σύζυγος του. Όλα ξεκινούν με ένα απλό ταξίδι στις τότε Βρετανικές κτήσεις στην Καραϊβική, σε ένα μικρό νησάκι , παραθεριστικό θέρετρο για προνομιούχους αστούς της δεκαετίας του ‘40. Εκεί ο ερασιτέχνης ψαράς μας θα ανασύρει μια γοργόνα η οποία θα του αλλάξει σχεδόν τη ζωή και, σίγουρα τον τρόπο αντίληψης των 50ων του γενεθλίων, που έρχονται με φόρα για να βροντοφωνάξουν ότι το δεύτερο μισό της ύπαρξης του είναι προ των πυλών. Φυσικά κανείς δεν τον πιστεύει αρχικά, όμως οι τραγελαφικές καταστάσεις που θα ακολουθήσουν, τον βάζουν σε μεγάλους μπελάδες…

Ένα από τα γοητευτικά στοιχεία της ταινίας, είναι η συνύπαρξη Βρετανών(με το χαρακτηριστικό φλεγματικό χιούμορ), και Αμερικανών. Η πολιτισμική αυτή σύγκρουση βγάζει πανέμορφα κωμικά ψήγματα. Οι δε χαρακτήρες που ενσωματώνει ο σκηνοθέτης Irving Pichel στην ταινία του, είναι ένας κι ένας! Όλοι τους διαθέτουν μοναδικές χιουμοριστικές ικανότητες, συνεχίζοντας να υπηρετούν την κλασσική κωμωδία καταστάσεων όπως και σε όλη τους την καριέρα(είναι όλοι τους καρατερίστες). Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές. Ο William Powell φαντάζει στα μάτια του θεατή ως ο ιδανικότερος για τον ρόλο του αφελή και ερωτοχτυπημένου μεσήλικα, ενώ η Ann Blyth ταυτίζεται απόλυτα με τον ρόλο της γοργόνας. Οι υπόλοιποι που στελεχώνουν το καστ, μόνον απλά συμμετέχοντες δεν είναι. Irene Hervey( η σύζυγος), Andrea King(μια παραλίγο μοιραία γυναίκα), Clinton Sundberg( ο εκπληκτικός κυνικός και δέσμιος των παθών του ρυθμιστής της υπόθεσης), Hugh French( ο γόης που απειλεί τις ισορροπίες του ζευγαριού), και Art Smith(ο ψυχίατρος), σε μεγάλα κέφια όλοι τους! Θα ήταν αδικία να μην αναφερθεί κανείς όμως και στους δύο Βρετανούς του φιλμ, που εμπλουτίζουν με την δική τους προσωπική πινελιά «εθνικής ορθότητας» τα πλάνα, τους Lumsden Hare(ο ξεμωραμένος συνταγματάρχης που είναι απλά απίθανος!), και Frederick Clarke(η προσωποποίηση του ορθολογισμού στο πλέον κωμικό της). Χωρίς αυτούς η ταινία θα ήταν πολύ διαφορετική.

Ο Irving Pichel έχοντας περάσει κι αυτός επί μακρώθεν μπροστά από τις κάμερες ως ηθοποιός, κάνει μια ανεπιτήδευτα χαλαρή σκηνοθεσία. Εστιάζει σε όμορφα καρέ, βοηθούμενος και από τον διευθυντή φωτογραφίας Russell Metty. Βγαίνουν ωραία πλάνα, τόσο κοντινά όσο και στις στιγμές που η κάμερα «ανοίγει». Ήξερε καλά το είδος αυτό των ταινιών, καθώς έπαιξε και σκηνοθέτησε αρκετές. Καλή και η μουσική υπόκρουση του Robert Emmet Dolan. Το φιλμ βγήκε στις αίθουσες από την Universal-International, σε παραγωγή των Nunnally Johnson και Gene Fowler, Jr. Να πούμε ότι η νουβέλα γράφτηκε από τον συγγραφέα Guy Jones και προσαρμόστηκε για τις ανάγκες του σεναρίου από τον Nunnally Johnson. Δεν έγινε διανομή στις αίθουσες της χώρας μας, όμως το φιλμ προβλήθηκε από την κρατική τηλεόραση 2-3 τουλάχιστον φορές(από ότι θυμάμαι), στην διάρκεια των ασπρόμαυρων ετών της.

Αυθεντικά window cards, φωτογραφίες από τα γυρίσματα και making of.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Φωτογραφίες της ταινίας.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν την παρουσίαση προέρχονται από την προσωπική μου ταινιοθήκη.

Τα αυθεντικά lobby cards, σπάνια και με θαυμάσιο artwork, αντλήθηκαν από τον dr macro τον οποίο και ευχαριστούμε.

http://www.doctormacro.com/Movie%20Summaries/M/Mr.%20Peabody%20and%20the%20Mermaid.htm

Το αυθεντικό trailer της ταινίας.

http://www.youtube.com/watch?v=liJ9Khf6I7E

Με την ταινία αυτή ολοκληρώνεται το πρώτο μέρος του αφιερώματος μας. Θα ακολουθήσει μια σειρά παρουσιάσεων κλασσικών ταινιών, ένα απαραίτητο break και, θα επιστρέψουμε με το δεύτερο μέρος. Οι λάτρεις των εξωτικών περιπετειών, μείνετε συντονισμένοι στο Cine Oasis!

Αποκλειστικά για το Cine Oasis 2015 – 2016

Γιώργος Σ. Κοσκινάς